ibn-i arabî; Evliyanın büyüklerinden ve Sofiyye-i aliyye’den ve aynı zamânda çağının fen âlimlerinden. İsmi, Ebû Bekr Muhammed bin Ali’dir. Künyesi, Ebû Abdullah olup, İbn-i Arabî ve Şeyh-i Ekber diye meşhûr olmuştur. Muhyiddîn- i Arabî diye de bilinir. 1165 (H. 560)’ta Endülüs’deki Mursiyye kasabasında doğdu. 1240 (H. 638)’de Şam’da vefât etti. Küçük yaşından îtibâren ilim tahsil… Read More »
menfezli bir kubbe yerleştirilmişti. Bu menfezin etrafında yarı çapı 20 m. olan 60 derecelik bir kavis çizilmişti. Her derece 360 eşit parçaya bölünmüş, 10 derecede bir sıkala üzerine işaretlenmişti. Duvarlar tahta, tahta da bakır levha ile kaplanmıştı. Şam’da bulunan rub’u dâire’ye benzer şekilde bu âletin yüzeyi üzerinde de kayarak hareket edebilen bir parça bulunuyordu. Kubbenin… Read More »
Hâlid bin Yezîd’in dilden dile dolaşıp gelen hikmetli sözlerinden birkaçı şöyledir: “Yalnız kendi şahsî fikrine göre hareket eden (istişare etmeyen) kimse helâka uğramış demektir.” Ona, “En yakın nedir?” diye sorulduğunda; “Ecel” cevâbını verdi. “İnsanı en yalnız bırakan nedir?” diye sorulduğunda;”Ölümdür” dedi. “Dünyâ nedir?” diye sorulduğunda; “Bırakılan mîrastır” dedi. “Zaman nedir?” diye sorulduğun da; “Ölüme götüren… Read More »
noktasına çıktı ve kendini boşluğa bırakıverdi. Halk dehşet içinde manzarayı seyrediyordu. Kanatlarını açarak kuşlar gibi yavaş yavaş hareket ettiren Ahmet Çelebi, Boğaz’ı süzülerek geçti ve Üsküdar’da Doğancılar meydanına indi. Bu başarısından dolayı Dördüncü Murâd Han kendisine bir kese altın ihsân etmişti. Sonraları Cezayir’e giden Hezârfen Ahmed Çelebi orada vefât etti. 1- Yeni Rehber Ansiklopedisi; cild-9,… Read More »
Kimya ilminin temelini atan büyük İslâm âlimi. İsmi, Hâlid bin Yezîd bin Muâviye bin Ebî Süfyân’dır. Annesi Ümmü Hâşim binti Utbe olup, Abdi Menâfoğullarındandır. Doğum târihi bilinmemektedir. Ancak 661-68 (H.41-48) tarihleri arasında doğduğu tahmin edilmektedir. Vefât târihinde de ih tilâ f vardır. Zehebî’ye göre 708 (H. 90) senesinde vefât etmiştir. Hâlid bin Yezîd, kimya ilmi… Read More »
İran’da ye tişe n tıp âlimlerinden. İsmi, İmâdüddîn bin Mes’ûd Şîrâzî’dir. İmâdüddîn Şirâzî, 1515 (H. 921) senesinde doğmuş ve 1592 (H. 1000) yılında vefât etmiştir. Aile mesleği olan tıp tahsilini tamamladıktan sonra, Şirvan vâlisi Abdullah Han İstâclî’nin emrine girdi. Daha sonra Şalı İnli masb’ın (1524-1576) um riyle Meşhed’de Imflıı» ı Ali Rızâ’nın kabrine ynluıı kurulan… Read More »
din bilgilerini öğrenerek Hanefî mezhebi fıkıh âlimi oldu. Mübarek Şâh Mantıkî’den de aklî ilimleri tahsil etti. Aklî ve naklî ilimlerde tahsilini ta mamlayıp, faydalı eserler yazdı. Bir ara ağır hastalığa yakalanması, tıp tahsiline yönelmesine yol açtı ve kısa zamânda, devrinin en meşhur doktoru oldu.Kâhire’nin büyük hastahânesine baş tabib tâyin edildi. İlâçlar ve hastalıklar üzerine ihtisasını… Read More »
Habeş el-Hâsib bir çok eser yazmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır: 1- Ez-Zîc alâ mezhebi’s- Sindhind: Sâlih Zekî’nin bu isimle tanıttığı eser, Habeş’in Siddhanta Brahmagupta adlı Hint a s tro n om i-m a tem a tik klasiğine dayanarak hazırladığı ilk astronomi cetvelidir. 2- Ez-Zîc-ü’l-mümtehan: En meşhur eseri olup Halîfe Me’mûn döneminde yapılan (yahut şahsen yaptığı) gözlemlere… Read More »
çevrede yaygınlaşması üzerine, Tîmûroğulları Devleti’nin sultanı ve büyük astronomi âlimi Uluğ Bey tarafından Semerkand’a davet edildi. Kurduğu rasathanenin müdürlüğüne getirildi.Cemşid, önce Nâsıreddîn Tûsî’nin eserlerini inceledi. Kutbüddîn Şîrâzî’nin eserlerini tetkik ederek, ziyadesiyle istifâde etti. Meraga’da yapılan rasathanede çalışarak, astronomi cetvelleri (zîc) yeniden düzenleyip ortaya Gıyâseddîn Cemşid’in bir süre müdürlüğünü yaptığı Semerkând’daki rasathâne koydu. Böylece astronO mide… Read More »
Meşhur Osmanlı matematikçisi, kâdı, Hanefî mezhebi fıkıh ve kelâmâlimi. İsmi, İsmâil binMustafa bin Mahmûd’dur1730 senesinde Manisa’yabağlı Kırkağaç kazasınınGelenbe kasabasındadoğduğundan, Gelenbevînisbesiyle meşhuroldu. Küçük yaşta babasınınölümü ile yetim kalanİsmâil Efendi, annesininyanında kaldı. Çocukluğundailim tahsil edeme Meşhur Osmanlı matematikçisi, kâdı, Hanefî mezhebi fıkıh ve kelâm âlimi. İsmi, İsmâil bin Mustafa bin Mahmûd’dur 1730 senesinde Manisa’yabağlı Kırkağaç kazasının Gelenbe… Read More »
Gâfikî, eserler yazmayı tercih etti. Eserlerinde Diskorides ile Galen’den (Calinos’dan) nakiller yaparken, onların ve diğer bilginlerin verdiği malûmatakendi araştırma ve tecrübelerinin mahsûlü olan yeni ve orijinal bilgileri ilâve etti. Ayrıca, yerine göre tenkitlerde bulundu. Endülüs Emevî Devleti’nin geçirdiği buhran, eserlerinin bir çoğunun kaybolmasına sebeb olmuştur. Ayrıca, o senelerde Endülüs’e ilim tahsili için gelen AvrupalI talebelerin… Read More »
fergânî;Ekliptik meyli ilk defa tesbit eden büyük astronomi ve matematik âlimi. İsmi, Ahmed bin Muhammed bin Kesîr el-Fergânî olup, künyesi Ebü’l-Abbâs’dır. Batı bilim dünyasında Alfraganus adıyla tanınır. Fergana’da bulunan ünlü bir Türk ailesine mensuptur. Dokuzuncu asır başlarında dünyâya geldiği, 861 senesinde hayatta olduğu ve bu târihten kısa bir süre sonra öldüğü kabul edilmektedir. filimlerinin hareketi… Read More »
fârisî (kemâleddîn ebü’l-hasen); On dördüncü asırda yetişen büyük matematik ve fizik âlimi. İsmi, Kemâleddîn Hasen bin Ali bin Hasen Fârisî’dir. Hayâtı hakkında fazla bilgi yoktur. 1267 yılında doğdu. İran’da yetişti. Zamânının büyük din ve fen âlimlerinden Kutbeddîn Şîrâzî’nin talebesidir. 1319 (H. 718) de Tebriz’de vefât etti. Özellikle İlm-ül-menâzır denilen ve fiziğin temel konularından biri olan… Read More »
Köse sakallı, kısa boylu olarak tasvir edilen Fârâbî, aynı zamânda bir mûsikî üstâdıydı. Kanun adındaki çalgı âletini o buldu. Ayrıca rübab denilen çalgıyı da geliştirip, bu günkü şekle soktu. Bir çok bestesi vardır. Aynı zamânda hekim idi. Fakat pratiği yoktu. Matematikle de uğraştı. 950 (H. 339) senesinde seksen yaşlarında iken Şam’da öldü. Şam’da, Bâbüssagîr mezarlığına… Read More »
Meşhûr tefsîr ve fen âlimi. İsmi, Muhammed bin Ömer bin Hüseyn bin Hüseyn bin Ali et-Teymî el- Bekrî’dir. Künyesi Ebû Abdullah ve Ebü’l-Me’âlî, lakabı Fahrüddîn’dir. Allâme, Şeyhül-islâm ve manya, yedinci ciltte; Avusturya, Kırım, Dağıstan, Çerkezistan, Kıpçak diyarı, Ejderhan havalisi, sekizinci ciltte; Kırım ve Girit olayları, Selanik ve Rumeli’deki hâdiseler, dokuzuncu ciltte; İstanbul’dan Mekke ve Medine’ye… Read More »
e v liy a ç e le b i; sanatları öğrendi. IMH Seyâhatnâme’si ile senesinde, teyzezademi ıjf meşhur bir Türk yazarı ve lahdâr Melek Ahmod Atin seyyahı. 1611 senesi Mart vasıtasıyla Ayasofyn I h ayının yirmi beşinde İsmii’nde Dördüncü tanbul’un Unkapanı sem- Han’a takdim edilen I vllJ tinde doğdu. Aslen Kü- ya Çelebi, yüksek sevlyn… Read More »
Meşhûr Arab dili âlimi ve zoolog. İsmi, Abdülmelik bin Küreyb bin Ali bin Esmâ el-Bâhilî olup, künyesi Ebû Saîd’dir. Dedesinin ismine nisbetle Esmâî diye meşhûr oldu. 740 (H. 122) senesinde o zamân İslâm âleminde nahiv ilminin merkn/i î rumunda olan Banın, doğdu. 831 (H. 216) mıııft sinde yine orada volAl m| ti. Emevîlerin son vo… Read More »
Böylece kali ve kalevi adını verdiği sodyum karbonat, batı kimya litaratürüne önceleri, bu ad altında geçmiş bulunuyordu. Bunun gibi arseniği ve silikat asidi de tarif etmişti.” Ebü’l-Mansûr Muvaffak, ilmî çalışmalarında iki yol tâkib ediyordu. Birincisi, daha ziyâde ictimâî mâhiyette idi. Ders okutuyor, günlük problemler ile ilgili ilâçları hazırlıyor ve tatbikatını yapıyordu. Bir yandan da, yaptığı… Read More »
ebü’l-mansûr muvaffak; İran’da yetişen büyük kimya âlimi. İsmi Muvaffak bin Ali el-Hirevî olup, künyesi Ebü l-Mansûr’dur. Doğum ve vefât târih leri bilinmemektedir. Hayâtı hakkında b ilinen tek husus, seneleri arasında süren Sâmânî hükmini Emin Mansûr bin Nuh ile aynı zamânda yaymlığıdır. Ebü’l-Mansûr, kimy* ilmiyle ilgili araştırımı v« çalışmalarını, daha /ıyA de insanların günlük hıı yâtı… Read More »
ebü’l-hasen ali taberî; Abbasîler zamânında yetişmiş büyük tıp âlimi.İsmi, Ali bin Rabbân Taberî olup, künyesi Ebû Hasen’dir. İbn-i Rabbân Taberî ismiyle meşhûr oldu. 770 (H. 153) senesinde Taberistan’ın Merv şehrinde doğdu. Dindar bir Hıristiyan olduğu hâlde hakîkî muhabbet ve sosyal adaleti İslâmiyet’te görünce, genç yaşta Müslümanlığı kabul etmişti. Ebû Bekr Râzî onun talebesiydi. Râzî, eserlerinde… Read More »