Ahmet Tevhid Efendi

Osmanlı devri astronomi, matematik âlimi ve devlet adamı. Babası, İsmail Hakkı Efendi, Eşref-i Rûmî hazretlerinin torunlarından
Şeyh Mustafa Efendi’nin oğludur. Ahmed T e v h id E fen d i1802’de İstanbul’da doğdu. Zamânın önde gelen
âlimlerinden olan Kethüdâzâde A rif Efendi’den aklî ve naklî ilimlerin tamâmını öğrendi. Tahsilini tamamladıktan sonra serasker- i esbak Bursalı Dâmâd Saîd Paşa’ya kitapçı oldu. 1839 senesinde açılan imtihanı başarı ile vererek Mekteb-i İrfâniye ve Musika-i hümâyûn muallimliğine,
daha sonra Beşiktaş kâdı nâibliğine tâyin edildi. 1844’de Bosna mevleviyetine gönderildi. Bir süre bu vazifede kaldıktan sonra Saîd Paşa ikinci defa seraskerliğe getirilince, 1846’da Dâr-ı Şûrâ-yı Askerî âzâlığına getirildi. Saîd Paşa’nın seraskerlikten alınarak Sinop’ta ikâmete mecbur edilmesi üzerine Tevhid Efendi de Dâr-ı Şûrâ-yı Askerî âzâlığından alınarak Uşak niyabetine tâyin edildi. Saîd Paşa’nın İstanbul’a dönmesi ile İstanbul’a
geri döndü. Tevhid Efendi, 1849 senesi Kasım ayı başlarında vazifeye başlamak ve rüt karasının ihtiyâçlarını
temin etmek üzere gönderilmesini şart koştu. 1) Şakâyık-ı Nu’mâniyye tercümesi (Mecdî Efendi); sh. 423 2) Osmanlı Müellifleri; cild-3, sh. 249 3)  Osmanlı Târihi (İ. H. Uzunçarşıh); cild-2, sh. 600 4) Rehber Ansiklopedisi; cild-1, sh. 114 5) Sicilli Osnıânî; ciId-4, sh. 109 6) Tıp Târihi (Süheyl Ünver, İstanbul- 194); sh. 166 7) Şakâyık-ı Nu’mâniyye (Tasköpriizâde, Beyrut-1975); sh. 256 8) Osmanlı İmparatorluğunda Fen ilimleri ve Yetişen Bilginler (Nuri Çalışkan, Yayınlanmamış öğretim Üyeliği tezi, Samsun-1981); Ahmed Tevhid Efendi 1866’da Rumeli kazaske ği pâyesi ile Meclis-i İn hâb-ı Hükkâm-ı Şer’î reis bir sene kadar sonra dd Evkâf-ı Hümâyûn nâzırı du. Bu vazifede iken saV sız câmi, mescid, d e rg  türbe, mekteb gibi âs£r” hayriyeyi tâmir ettirdi- 1868 senesinde bu  den kendi isteği ile ayrılp Sultan Abdülazîz Han v0zl’ fesine devâm etmesine ısrar ettiyse de her de^a’ sında bir mazeret beyân Imviİ ı.iyin gününden  olmak üzere Mekke-i rıhımkorreme; 1863’te Ağuslot.iyinin on altısında vazih I)«iîr;ında olmak kaydıyle Mndîne-i münewere mevlovıy(! tine tâyin edildi. Bir mihî sonra İstanbul’a dönen ;k Dâr-ı Şûrâ-yı Askerî muftîsi oldu. 1864’de Mec-
II’.t Vâlâ âzâlığına getirileı ok, Anadolu kazaskerliği I üyesi verildi. 1865 senesi Mayıs ayında Yanya kazası  olarak Ahmed Tevhid Efendi1ye verildi.