Ebu Zeyd Belhi Kimdir?

By | 13 Aralık 2022

ebû zeyd belhî; Belh’de yetişen fen âlimlerinden. İsmi Ahmed bin Sehl el-Belhî olup, künyesi Ebû Zeyd’dir. 849 (H. 235) senesinde
Belh’e bağlı köylerden birisinde doğdu. İlim tahsil etmek için bir çok beldelere gitti. Fizik,
astronomi, matematik, târih, coğrafya, tıp, edebiyat, fıkıh ve kelâm ilimlerinde mütehassıs oldu. İlim tahsilini tamamladıktan sonra, Belh’e döndüğü
sırada ismi her tarafa yayıldı. Belh hâkimi ona vezirlik teklif etti ise de, kabul etmedi. 934 (H. 322) senesinde Belh’te vefât etti.
Ebû Zeyd; fizik, astronomi, matematik, târih, coğrafya, tıp, edebiyat, fıkıh ve kelâm ilimleri ile ilgili altmışa yakın eser yazdı. Suvar-ul-akâlîm-il- Islâmiyye adlı eserinde arzın (yerin) resmini kullanan ilk İslâm âlimidir. Bu eserinin Necef’de olduğu tesbit edilmişin Yazdığı eserlerden sâd<> ce iki tanesi zamânımı/rt ulaşabilmiştir. Tıp ilmıım ait, Mesâlik-ül-Ebdân vol Enfüs adlı eserinin ıkl
yazma nüshası, İstanbul Süleymâniye Kütüphâno si Ayasofya bölümü 3741 numarada kayıtlıdır. Bu nüsha, 1984 senesinde» Frankfurt’ta bulunan Go  ethe Üniversitesine bağlı Arabî İlimler Târihi Ensti tüsü yayınlarmdan faksimile
neşredilmiş ve ilim adamlarının tetkikine su nulmuştur. Ebû Zeyd, tıp ilimleri târihinde ilk defa bu ese rinde bedenî hastalıklar
yanında, rûhî hastalıkları ele alıp inceleyerek tedâvî yolları üzerinde çok
önemli ve ilgi çekici bilgiler ortaya koydu. Bugünkü modern tıpta parapsikoloji, psikoterapi ve psikosomatik
sahalarını ilgilendiren konuları ayrı ve başlı başına oldukça uzun bir şekilde ele aldı.10-Yıkanmanın sıhhat
ile ilgisi ve faydaları, 11-Sportif hareketlerin sıhhat ile ilgisi ve faydaları,
sıhhati korumaktaki rolü, 12-Sportif faaliyetlere ek olarak bedene masaj yapılması, oğulma ile ağlanan faydalar, 13-Gönlü rahatlatan
sesi dinlemenin sıhhat ile ilgisi, 14-Sıhhatin tekrar kazanılma yolları. Bütün bu konular, eserin büyük kısmını teşkil etmektedir. Ebû Zeyd, ikinci böliı
mü kendi arasında seki/ bölüm hâlinde ortaya koymaktadır. Bunlar; 1-Rûh huzûru ve sağlığının ehemmiyeti ve bu
na olan ihtiyâcın incelen mesi, 2-Rûh sağlığının korunması, 3-Bozulan rûh sıhhatinin yeniden elde edilmesi, 4-Ruhî rahatsızlıklar, 5-Gazab k u v v e tin in önemi, yerinde kullanılması ve aşırılıktan korunmasının gereği