ı – Evde Yaşama Heyecanı Olmalıdır
Anne babanın kendilerini koşarak içine attıkları, huzur ve mutluluk buldukları bir ev, çocuğa güvenli bir gelecek vaad eder. Anne baba evleri ile ilgilendiğinde, çocuk da orası ile ilgilenir. Evdeki canlılık çocuğun gelişmesini teşvik eder. İçinde yaşama heyecanı dolaşmayan bir ev, duygusal olarak çocuğu desteklemez. Anne baba evlerini süslemekten, çiçeklendiı mekten, temizlemekten, oraya yeni bir şey kalmaktan zevk almadığından çocuk da orada yaşamaktan mutlu olamaz. Ancak boyası, neşesi, eşyası ile yaşayan bir ev çocuğun kendini gerçekleştirme çabalarına destek olur. Tohum ne
kadar canlı olursa olsun kireç içinde yanacaktır. Öyleyse çocuğa sunulacak gelişme ortamı özellikle bir aile olma mutluluğu ile çevrilmelidir.
Bu canlılık, gelişme ortamındaki maddi eksiklikleri gidermede hünerli davranacak, bazı davranış hatalarını da giderebilecektir.
2- Ailenin Enerjisini Emen Sülüklere Dikkat Edin
Ne yazık ki evlerimizin çoğu televizyonun şuursuzca kullanılması yüzünden birer sinema salonuna dönmüştür. Hazır yiyecekler çocuklarımızın
vücut sistemlerini bozarken, bir sinema eğlence yağmuru da onların taze dimağlarındaki dolaşımı durdurmaktadır. Damar tıkanması
gibi bir şeydir bu. Televizyona teslim edilen çocukların bütün hayal dünyaları, kelime kapasiteleri, şarkıları, marşları bir iki program tarafından teslim alınabilmektedir. Televizyon, zamanlarının büyük kısmım ona kaptıran ailelerin yalnız tenlerine değil, ruhlarına da yapışmış dev bir sülüktür. Ona teslim olmayıp onu teslim aldığınızda çocuklarınız bu sihirli kutudan faydalanabilir. Televizyon da tıpkı para gibi, kötü bir efendi, iyi bir uşak… Kendisini televizyona kaptırdığı için çocuklarının gelişimi ile ilgilenemeyen birçok aile var. Herhangi bir televizyon dizisinin sonunu çocuğunun sonundan daha çok önemseme gafleti kimi aileleri faydalı faaliyetlerden uzaklaştırıyor. Yanlış komşuluk ve akrabalık ilişkileri, yanlış seçilmiş aile dostları ve arkadaşlar, faydasız uğraşlar, ailenin enerjisini emen diğer sülüklerdendir.
3- Eylem Planı Olmayan Bilgi, ölü Bilgidir
Anne babaların bilgi ve görgülerini aile ortamına aktarmakta ihmalkâr oldukları söylenebilir. Bilgimin, görgümün, hayatla ilgili yorumlarımın
ne kadarını aile ortamına yansıtıyorum diye soracak bir anne babanın bu soruya “çoğunluğunu” c,eyabını verebileceklerini sanmıyoruz. Çünkü bu aktarma için gerekli enerji sülükler tarafından emilmektedir. Türk Halk Müziği’nin akademik kurucularından ve büyük ustalarından Muzaffer Sarısözen halk türkülerini derlemek için binlerce kilometre yol katederken evde oğlu için bir gazete çıkarıyor ve ona söylemek istediklerinin bir kısmı
için bu gazeteyi kullanıyordu. Gazete, evde geçen komik olaylara da yer veriyordu. “Mutfaktan bir haber; pudrayı tuz yaptı…” Evde gazetecilik gibi tiyatroculuk da yapılabilir. Atasözü ve vecizeler, derhal küçük bir oyuna uyarlanmaya çok uygundur. Meselâ “Sakla samanı, gelir zamanı..” atasözünü hemen deneyebilirsiniz. Başrolde çocuğun olması şartı ile… Haftada bir iki gün sizin tiyatro gününüz
olabilir. Küçük yaştaki çocuklarla evde oyunlar oynarken, okula devam eden çocukların zengin hatıra sahibi komşu ve aile büyüklerinin hatıralarını
dinleyip bir deftere yazmalarını teşvik etmeniz onlar için çok faydalı olacaktır. Çocuk, olayların içinde tutulmalıdır. Onun sinemayı sinema salonunda, bir spor müsabakasını spor salonunda seyretmesi gerekir. Bunun dışında çocuğu, ilgi alanlarının içinde harekete geçirmeliyiz. Spor ilgisi varsa spor
yapmalıdır. Çocuk mümkün olduğu kadar az seyirci, mümkün olduğu kadar çok oyuncu olmalıdır. Çocukların bir el becerisi kazanmaya çalışmaları,
bir sanat dalı ile meşgul olmaları onları televizyondan uzaklaştıracaktır. Sanatla uğraşmak, seçkinlik ve farklılık duygusu verir. Sanat i’i;itimi davranışları bütünüyle etkiler. Düzenli sanat faaliyeti h em gündüzü, hem geceyi düzenler. Anne babanın sanatla ilişkisi çocuğun sanatla ilişkilendirilmesini kolaylaştırır. Televizyonla iyi ilişkilerinizin, çocuğun televizyonla iyi ilişkiler kurmasını kolaylaştırdığı gibi… Hobiler de ilgi çekici ve faydalı faaliyetlerdir. Hobi konusunun sürdürülebilir ve verimli olması konusunda çocuğa yardım edilmelidir. Anne babanın hobilerinin olması, anne babanın koleksiyoncu ve arşivci olması, çocuğun ilgilerini ve zamanını iyi kullanmasını destekler. Hobiler, koleksiyon ve arşivler, çocuğun farklı
seçenekleri tanımasına, farklı çevre ve arkadaş grupları ile iyi ilişkiler kurabilmesine de yarar.
4-Arkadaşlar ve Ziyaretler,Canlılığın Bir Parçasıdır
Anne baba, arkadaşları ile yapacakları fikir ve kültür sohbetlerinin bir kısmını çocuklarının da katılabileceği şekilde düzenlemelidir. Çocuk bu esnada büyüklerinin birbirlerine nasıl hitap ettiklerini, bir problemin nasıl ele alındığını, insanların birbirleri için ne kadar büyük bir önem ve değer teşkil ettiğini, dostluğun hayatımızdaki yerini, nezaket kurallarını, dinlemenin önemini hisseder ve öğrenir. Nezaket, ciddiyet ve terbiyenin tehlike altında olacağı bir ortamda çocukların bulundurulması ise asla söz konusu edilemez. Kadınların arkadaşları için düzenlediği özel günler gibi erkekler de arkadaşları için özel günler düzenlemeli, bu tür toplantıların bir kısmına da çocuklar özel görevler alarak katılmalıdır. Bu toplantılar hayatın canlılığının, arkadaş sıcaklığının, dostça dayanışmanın eve aksettirilmesi yollarından biridir. Eve ne getirirseniz evi etkileyecek olan odur. Hayat getirirseniz ev hayat bulur. Çer çöp getirirseniz ev kirlenir. Günlük hayatınıza gerektiği kadar katılan yüksek ahlâk sahibi, bilgili, terbiyeli, neşeli, sevimli arkadaşlarınızın, çocuklarınızın mutluluğunu arttıracağına şüphe yoktur. Çocuk, iyi insanlarla arkadaş olmanın neşesini ve faydalarını, sizin
hayatınızdaki sonuçlardan öğrenebilmelidir. Eve bir ziyaret olacağında ya da evden bir ziyarete gidileceğinde çocuğun kıyafetinde bir farklılık sağlanması yerinde olur. O, boylere kıyafetin özel anlamlan olduğunu sezmeye başlar.
5- Hayatı Çocuklarınızla Birlikte Dolaşın
Ailece yapılacak küçük bir seyahat, omıız oınıı zabir gezinti, çocukla anne baba arasında dostluk oluşturur. Çocuk kendi varlığım anne babasının
arkadaşlığında hissetmekten keyif duyar ve bundan güç kazanır. Çocukla dostluk, onu daha iyi anlama imkânıdır. Anne babası için bir arkadaş olduğunu düşünmesi, çocuğun duygusal kaslarını güçlendirir. Hayatın çocuklarla paylaşılması, özel zamanlar kurulması anne-baba-çocuk ilişkisini
yeniler. Baba ile oğlu, deniz kenarında ayrı, müzede ayrı, sinemada ayrı, bir kültür-sanat etkinliği içinde ayrı bir iletişim içinde olurlar. Çocuğunuzla
ilişki alanları zenginleştikçe onun sizden öğrenebilecekleri, sizden hissedebilecekleri de zenginleşir. Çocuklarımıza daima yeni duygular, yeni algılayışlar, yeni tatlar imkânı sunabilmeliyiz. Onların hayatına daima yeni bir şeyler katabilmemiz için zamanı onlarla farklı yerlerde ve şekillerde paylaşabilmemiz gerekir. Zamanı çocuklarınızla paylaşmanız bütün faydalarının yanı sıra onlara bir de müthiş bir hediye verir: Yaşama sevinci. Çocuklarınızla zamanı paylaşmanızdan doğacak canlılık ve sevinç aile ortamına aynı şiddetle akseder. Bir aile ortamı, zihnimizde ve ruhumuzda
yaşattıklarımızdan ortaya döktüklerimizle meydana gelir. Orada iyi şeyler yaşatın ve iyi bir şekilde ortaya dökün.