Yalan
Bir çocuğun bilinçli veya bilinçsiz olarak başkalarını aldatmak, küçük düşmekten kurtulmak ve çıkar sağlamak için gerçek dışı sözler söylemesine ve akla uygun bahaneler bulmasına yalan diyoruz. Çocuklar 5 yaşa kadar bilinçli olarak başkalarını aldatmak ve bundan çıkar sağlamak için yalan söylemezler. Bu yüzden çocukların beş yaşına kadar söylediği gerçek dışı sözleri ve uydurma hikâyeleri yalan olarak değerlendirenleyiz. Çocuklar beş yaşına kadar zihinsel olarak henüz gerçek ile hayali birbirinden ayıracak olgunluğa ulaşmamıştır. Olmasını arzu ettikleri bir şeyi hayalinden geçirdikleri zaman bunun gerçekleşeceğine inanırlar. Yeni doğmuş kardeşini kıskanan bir çocuk onun ölmesini arzu etse ve kazara kardeşi hastalanıp ölse, “Ölmesini ben istedim” diyerek büyük bir suçluluk duygusuna kapılır. Çocuklar canlı cansız ayırımı da yapamazlar. Onlara göre her şey canlıdır. Oyuncak atıyla canlıymış gibi konuşur. Rüya ile gerçeği de ayıramazlar. Rüyada gördüğü bir olayı yaşamış gibi gelip annesine anlatır. Bu gerçeği bilmeyen anne baba “Çocuğum yalan söylüyor!” diyerek telaşa kapılır. Sevgi ve ilgi eksikliği çeken çocuklar, anne ve babanın
dikkatini üzerlerine çekmek için hikâye uydururlar. Eğer bunda başarılı olmazlarsa, yaramazlık yaparak, azar işitme ve dayak yeme pahasına da olsa anne babayı kendileriyle meşgul ederler. Okul öncesi çocuklarda abartma ve uydurmalar çoğunlukla hayal ürünüdür. Biri, “Bizim iki arabamız var”
dediğinde öbürü de altta kalmamak için hiç düşünmeden “Bizim de beş arabamız var” der. Dürüst olmak gerekirse, yalanı bol bir toplumda yaşıyoruz. Başkalarını üzmemek için küçük yalanlar söylemekte ve ikiyüzlü davranmakta bir sakınca görmeyiz. Masumiyetimizi göstermek için de bunlara “beyaz yalan” deriz. Yalanın beyazı siyahı olmaz. Yalan yalandır. Yapılan bir davete canımız gitmek istemediği zaman, bunu dile getirmenin kabalık olacağını düşünür, hasta olduğumuzu veya bir işimiz çıktığını söyleyerek vaziyeti kurtarmaya çalışırız. Abartmalı övgülerin, başımızdan geçen bir olayı süsleyerek anlatmaların altında hep küçük yalanlar vardır. Özellikle bayanlar arasında dedikodu ve laf taşıma huyu oldukça yaygındır. Yalansız ve abartmasız dedikodu da pek azdır. Kendi yalanlarımızı zararsız ve küçük, başkalarının yalanını büyük görmeye oldukça yatkınızdır. Bütün bunlar çocukların yanında yapılıyor ise, onların da yalana alışması gayet normaldir. Bir anne kapıya gelen komşusunu baştan savmak için, kapıyı çocuğa açtırır ve “Annem evde yok!” dedirtirse; kendi.
- Yalan Söyleme: Çocuklarda yalan söyleme davranışı, genellikle dikkat çekme, cezadan kaçma veya başkalarını etkileme aracı olarak kullanılır. Ebeveynler, çocuklarının neden yalan söylediğini anlamalı ve açık iletişim kurarak bu davranışın altındaki nedenleri keşfetmelidir.
- Başa Çıkma Yolları:
- Empati kurun ve çocuğunuzun duygularını anlamaya çalışın.
- Açık iletişimle sorunları konuşun.
- Örnek davranışlar sergileyerek dürüstlüğü teşvik edin.
- Başa Çıkma Yolları:
- Başkalarına Karşı Şiddet: Çocuklarda saldırgan davranışlar genellikle öfke, özsaygı eksikliği veya duygusal problemlerden kaynaklanır. Bu davranışı anlamak ve ele almak önemlidir.
- Başa Çıkma Yolları:
- Çocuğunuzu öfkeli olduğunda sakinleştirmeye yönelik stratejiler geliştirin.
- Alternatif çözüm yollarını öğretin.
- Saldırgan davranışlar karşısında tutarlı bir disiplin uygulayın.
- Başa Çıkma Yolları:
- Paylaşmama ve Bencil Davranışlar: Çocuklarda başkalarıyla paylaşma ve işbirliği yapma konusundaki zorluklar, sosyal becerilerin gelişiminden kaynaklanabilir. Bu davranışlar, çocuğun empati yeteneğini geliştirmesi açısından önemlidir.
- Başa Çıkma Yolları:
- Empatiyi öğretin ve başkalarının duygularını anlamalarına yardımcı olun.
- Sosyal becerileri güçlendirmek için oyunlar ve etkinliklerle destekleyin.
- Paylaşmanın olumlu sonuçlarını vurgulayarak ödüllendirme sistemleri kurun.
- Başa Çıkma Yolları:
- Saygısızlık ve Kaba Davranışlar: Çocuklar zaman zaman saygısız veya kaba davranışlar sergileyebilirler. Bu, genellikle öğrenilmiş davranışlar veya duygusal zorluklarla ilgili olabilir.
- Başa Çıkma Yolları:
- Çocuğunuzu saygılı bir dil kullanmaya teşvik edin.
- İyi davranışları ödüllendirin ve olumsuz davranışları belirli bir şekilde cezalandırın.
- Aile içinde saygılı iletişimi modelleyin.
- Başa Çıkma Yolları: